Aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego.

Użytkowanie wieczyste jest instytucją praw cywilnego unormowaną w art. 232 – 243 (Księga II, Tytuł II) ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93 z późniejszymi zmianami; dalej KC) oraz ,w zakresie szczegółowych zasad ustanawiania prawa, opłat oraz wygaszania w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity  Dz. U. z 2010, nr 102, poz. 651, ze zm.; dalej ugn). Zgodnie z zapisem art. 238 KC „Wieczysty użytkownik uiszcza przez czas trwania swego prawa opłatę roczną”. Pierwsza opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego gruntów Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, a także związków takich jednostek (tylko takie grunty mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste) zostaje ustalona w chwili zawarcia umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste na podstawie stawki procentowej odpowiedniej dla celu, na jaki nieruchomość została oddana oraz wartości gruntu oddanego w użytkowanie.

Podstawową stawką procentową opłaty rocznej jest zgodnie z art. 72 ugn 3 % ceny gruntu oddawanego w użytkowanie. Od zasady tej istnieje kilka wyjątków, wśród których najczęściej stosowanymi są ustalanie stawki 1 % od ceny nieruchomości oddawanych na cele mieszkaniowe oraz również 1 % od ceny nieruchomości oddawanych na cele rolne. Ponieważ opłata roczna jest swego rodzaju czynszem, jaki użytkownik wieczysty obowiązany jest płacić właścicielowi nieruchomości a jej wysokość uzależniona jest między innymi od wartości nieruchomości oddanej w użytkowanie jasnym jest, że może ona ulegać zmianom w czasie.

O ile dość rzadko dochodzi do zmiany celu, na jaki grunt został oddany w użytkowanie wieczyste (wymaga to zmiany umowy o oddaniu gruntu a tę można zmienić podarunkiem zgodnej woli stron, czyli właściciela i użytkownika wieczystego) o tyle zmiany wartości nieruchomości nie są od woli stron zależne i następują w czasie rosnąc w czasach koniunktury i spadając w czasach kryzysu. W przypadku zmiany wartości nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste właściwy organ reprezentujący właściciela nieruchomości ale też użytkownik wieczysty mają prawo do aktualizacji opłaty rocznej.

Zgodnie z art. 78 ugn właściwy organ zamierzający zaktualizować wysokość opłaty rocznej powinien wypowiedzieć na piśmie wysokość opłaty dotychczasowej oraz zaproponować nową wysokość opłaty rocznej, która w braku odpowiedniej reakcji użytkownika wieczystego zacznie obowiązywać od 1 stycznia roku następującego po roku, w którym  wypowiedziano opłatę. Aktualizacji opłaty rocznej organ dokonuje na podstawie wartości gruntu oddanego użytkowanie wieczystego określonej przez uprawnionego rzeczoznawcę majątkowego i ujawnionej w sporządzonym przez rzeczoznawcę operacie szacunkowym.

Użytkownik wieczysty, w przypadku kiedy wartość nieruchomości uległa zmianie a organ nie przystąpił do aktualizacji opłaty może, na podstawie art.81 ugn żądać od właściwego organu dokonania aktualizacji opłaty rocznej jednak wówczas to na użytkowniku wieczystym spoczywa ciężar dowodu zmiany (obniżenia) wartości nieruchomości.

W przypadku, kiedy użytkownik wieczysty nie zgadza się z wysokością nowo zaproponowanej opłaty rocznej może, na podstawie art. 78 ust. 2 ugn złożyć do właściwego Samorządowego Kolegium Odwoławczego wniosek o ustalenie, że aktualizacja opłaty jest nieuzasadniona lub uzasadniona w innej wysokości. Od orzeczenie kolegium przysługuje każdej ze stron sprzeciw równoznaczny z żądaniem przekazania sprawy do właściwego ze względu na położenie nieruchomości sądu powszechnego.  Pamiętać należy, że sprzeciw którejkolwiek ze stron oznacza, że orzeczenie Kolegium traci moc a pierwotny wniosek użytkownika wieczystego zastępuje pozew, a co za tym idzie to użytkownik wieczysty występuje w procesie sądowym jako powód ze wszystkimi tego konsekwencjami, z których jedną choć nie najważniejszą jest obowiązek wniesienia wpisu sądowego zależnego od wartości przedmiotu sporu.

Opłata roczna ustalona w drodze wypowiedzenia, orzeczeniem kolegium lub wyrokiem sądu obowiązuje od dnia 1 stycznia roku następującego po roku w którym została wypowiedziana.

Print Friendly, PDF & Email